Οι προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και οι δράσεις που θα πρέπει να υλοποιηθούν για την βιωσιμότητα τους και την αναπτυξιακή τους πορεία, αναδείχθηκαν στο πλαίσιο του διήμερου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου που διοργάνωσαν η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο της Αθήνας στις 22 και 23 Σεπτεμβρίου 2023, στο Ωδείο Αθηνών, με θέμα «Οι προκλήσεις των μικρών επιχειρήσεων σε ένα μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον». Οι εργασίες του συνεδρίου ολοκληρώθηκαν με επιτυχία ενώ στη διάρκεια του οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία ενός ανοικτού διαλόγου με όσους επιχειρούν, εργάζονται, εκπροσωπούν και αποφασίζουν για τις μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ακούσουν τις τοποθετήσεις ειδικών σε θέματα όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός, οι χρηματοδοτήσεις αλλά και η πράσινη μετάβαση των επιχειρήσεων.
Χαιρετισμούς πραγματοποίησαν την πρώτη ημέρα του Συνεδρίου ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Κώστας Μπακογιάννης, εκπροσωπώντας την Κυβέρνηση η Υφυπουργός Ανάπτυξης κα. Άννα Μάνη – Παπαδημητρίου, εκπροσωπώντας το ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ η Βουλευτής και Αντιπρόεδρος της Βουλής κα. Όλγα Γεροβασίλη, ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, κ. Ν. Ανδρουλάκης, ενώ την δεύτερη ημέρα ο νυν Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ κ. Στέφανος Κασσελάκης και εκ μέρους του ΚΚΕ ο Βουλευτής κ. Νίκος Καραθανασόπουλος.
Στο χαιρετισμό του στην έναρξη του Συνεδρίου ο Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, κ. Γιώργος Καββαθάς, τόνισε ότι σήμερα παρά τα εμπόδια, παρά τις δυσκολίες, παρά το διαφορετικό πλαίσιο εντός του οποίου «επιχειρεί» η μικρή επιχείρηση στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, η σημασία της δεν είναι καθόλου αμελητέα καθώς οι μικρές επιχειρήσεις δημιουργούν την πλειονότητα των νέων θέσεων εργασίας, παράγουν πλούτο και δημόσια έσοδα και ενισχύουν την κοινωνική συνοχή. Αντιπροσωπεύουν το 99% των επιχειρήσεων στην Ε.Ε., απασχολούν το 66% του εργατικού δυναμικού και παράγουν περισσότερο από το 50% του ΑΕΠ της Ε.Ε. «Σε μία περίοδο διαδοχικών κρίσεων που τείνουν να πάρουν χαρακτηριστικά μιας οιονεί, μιας μόνιμης κρίσης, με διαφορετικές κάθε φορά εκφάνσεις δεν μπορούμε απλά να βλέπουμε «τα τρένα να περνούν». Άλλωστε η δική μας οικονομική επιβίωση, η επιβίωση των οικογενειών μας, αλλά και χιλιάδων εργαζόμενων και συνεργατών μας εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις επιπτώσεις αυτών των κρίσεων στην οικονομική και κοινωνική ζωή».
Ο Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου της Αθήνας στο δικό του χαιρετισμό αναφέρθηκε στις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις σημειώνοντας ότι για να μπορέσουν να ανταποκριθούν χρειάζονται: πόρους για τη χρηματοδότηση επενδύσεων, κατάλληλες δεξιότητες και σταθερό και ευνοϊκό ρυθμιστικό περιβάλλον. « Σε κάθε ένα από αυτά τα μέτωπα, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες. Σήμερα, περίπου το 80% των μικρομεσαίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχουν την αναγκαία για την ανάπτυξή τους χρηματοδότηση. Η αύξηση των επιτοκίων έχει άμεση επίπτωση στην ρευστότητά τους, καθώς ανεβάζει το κόστος χρηματοδότησης των δανείων τους, ενώ και η πρόσβαση σε δανεισμό για νέες επενδύσεις γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Πέρα από την έλλειψη πόρων, πρόβλημα αποτελεί για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις η έλλειψη ικανής τεχνογνωσίας, ώστε να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν στρατηγικές για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Η δυσκολία εξεύρεσης προσωπικού με κατάλληλες δεξιότητες είναι επίσης ένα πρόβλημα, που οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν εδώ και δεκαετίες».
Εκπροσωπώντας την Κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, η Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Άννα Μάνη – Παπαδημητρίου τόνισε τη στήριξη της Κυβέρνησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και γενικότερα το επιχειρείν και αναφέρθηκε στα χρηματοδοτικά εργαλεία του κράτους για την παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις, αλλά και τη μετάβασή τους στη νέα εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού και της βιώσιμης ανάπτυξης. Παράλληλα, ανέδειξε τις σημαντικές δράσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες βρίσκονται στον πυρήνα της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιομηχανία. «Ως Υπουργείο Ανάπτυξης, και ως κυβέρνηση συνολικά, δεσμευόμαστε ότι η στήριξη του εγχώριου επιχειρείν, και ειδικά της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, που αποτελεί την «καρδιά» της ελληνικής οικονομίας, με αξιοποίηση εθνικών αλλά και ενωσιακών πόρων, είναι και θα παραμείνει από τις κύριες προτεραιότητές μας. Παρά τις εξωγενείς κρίσεις που αντιμετώπισε – πανδημία, συνέπειες από την εισβολή στην Ουκρανία, πληθωρισμός, ενεργειακή κρίση – στήριξε τις επιχειρήσεις, στήριξε τους εργαζόμενους, στήριξε την κοινωνία. Και θα συνεχίσει να το κάνει. Είναι εδώ για να παράσχει την υποστήριξη και τα εργαλεία που απαιτούνται για την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση των επιχειρήσεων. Είναι εδώ για να στηρίξει την επιχειρηματικότητα, να κάνει ακόμη φιλικότερο, πιο σύγχρονο και ευέλικτο το επιχειρηματικό περιβάλλον. Με σχέδιο, όραμα και την υπόσχεση για δίκαιη ανάπτυξη για όλους».
«Οι ΜμΕ αποτελούν την κύρια βάση της οικονομίας, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην Ελλάδα το 2022 οι ΜμΕ ήταν 731.829 και αποτελούσαν το 99,9% των επιχειρήσεων στον μη χρηματοπιστωτικό τομέα, απασχολούσαν το 83,5% των εργαζομένων ή 2,2 εκατομμύρια άτομα και παρήγαγαν το 57% της προστιθέμενης αξίας ή 34,8 δισεκ. ευρώ . Λόγω της αυξημένης βαρύτητάς τους στον οικονομικό και κοινωνικό ιστό έχουν κομβική σημασία για τη διττή μετάβαση της Ελλάδας σε μια πράσινη και ψηφιακή οικονομία» υπογράμμισε στην ομιλία του ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας. Υπογράμμισε μάλιστα ότι η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας είναι άμεσα συνυφασμένη με την ανάπτυξη και ευημερία των ΜμΕ. «Η προσπάθεια για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση σε ένα νέο πρότυπο ανάπτυξης με έμφαση την επιχειρηματικότητα και την εξωστρέφεια απαιτεί τη στήριξη των ΜμΕ με νέες εθνικές και ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες. Άμεση προτεραιότητα αποτελεί η έγκαιρη αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων και ειδικά αυτών που σχετίζονται με τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την ενίσχυση των επενδύσεων σε ανθρώπινο κεφάλαιο, πράσινη ενέργεια και ψηφιακές τεχνολογίες. Στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών δράσεων είναι απαραίτητη η υλοποίηση της πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία ενός «Πακέτου Αρωγής» για τις ΜμΕ (SME “Relief Package”)».
Στην ομιλία του ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς κ. Χρήστου Μεγάλου τόνισε ότι οι ΜμΕ που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά, θα χρειαστεί να εστιάσουν στον εκσυγχρονισμό τους και να αναλάβουν πρωτοβουλίες που θα στοχεύουν στην βιωσιμότητά τους. Η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στην παραγωγική τους διαδικασία και στις καθημερινές τους λειτουργίες καθώς και η υιοθέτηση των κατάλληλων εργαλείων, θα βοηθήσουν τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό. «Μόνο έτσι θα επιταχύνουν την προσαρμογή τους στο νέο, σύγχρονο, ψηφιακό και πράσινο μοντέλο λειτουργίας και θα αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στο διεθνοποιημένο περιβάλλον που λειτουργούν. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος των τραπεζών αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Η παροχή ολοκληρωμένης υποστήριξης στις επιχειρήσεις για επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες, μέσω εξειδικευμένων χρηματοδοτικών εργαλείων και συμβουλευτικών υπηρεσιών αποτελεί πρόκληση για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα». Παράλληλα, όπως είπε οι επιχειρήσεις πρέπει να προσαρμοστούν στο νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης και εξοικονόμησης ενέργειας που θα τους επιτρέψει να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να μειώσουν το λειτουργικό τους κόστος. Ειδικά για την Ελλάδα, θα απαιτηθούν από τις ελληνικές επιχειρήσεις, σημαντικού ύψους επενδύσεις ύψους 150 δισ. ευρώ έως το 2050 για το μηδενισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για το κλίμα.
Ο Πρόεδρος της SMEunited κ.Petri Salminen αναφέρθηκε στην προσπάθεια που γίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο γίνεται προσπάθεια για ένα πακέτο παρεμβάσεων με στόχο την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών και των καταχρηστικών πρακτικών σε βάρος των ΜμΕ καθώς αυτό δημιουργεί προβλήματα στη ρευστότητα και βιωσιμότητας τους. «Το 60% αντιμετωπίζουν σημαντικές καθυστερήσεις πέραν τον συμβατικών όρων που υπάρχουν είναι αναγκαία η βελτίωση του περιβάλλοντος για τις ΜμΕ και η μείωση του γραφειοκρατικού κόστους που σήμερα αντιμετωπίζουν που θα βοηθήσει σημαντικά. Αναφορά έκανε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις πανευρωπαϊκά αναφορικά με την εξεύρεση καταρτισμένου προσωπικού». Αυτό είναι μια σημαντική πρόκληση στην οποία πρέπει να δώσουμε απαντήσεις και σε αυτήν την κατεύθυνση χρειάζεται η λήψη μέτρων με στόχο την αύξηση του εργατικού δυναμικού με κατάλληλες δεξιότητες και ενεργές πολιτικές για τη βελτίωση δεξιοτήτων αλλά και την υποστήριξη κινητικότητας με υποστήριξης εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες» είπε ο κ.Salminen.
«Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα-HDB έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση των κυβερνητικών πρωτοβουλιών για την ανακούφιση των πληγέντων και πληγεισών περιοχών από τις πρόσφατες καταστροφές. Γι’ αυτόν τον λόγο σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ετοιμάζουμε τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία που ανταποκρίνονται στις επείγουσες ανάγκες αλλά και νέες απαιτήσεις της οικονομίας μας», δήλωσε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας-HDB, κ. Γιώργος Ζαββός», σημειώνοντας τον κομβικό ο ρόλο της HDB στην υλοποίηση των κυβερνητικών πρωτοβουλιών για την ανακούφιση των πληγέντων και στη διεύρυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση.
Τα πεδία και οι τέσσερις θεματικές που αναπτύχθηκαν ήταν:
– Η πρόσβαση σε χρηματοδότηση: η έλλειψη ρευστότητας και τα χαμηλά ποσοστά πρόσβασης σε χρηματοδότηση είναι διαχρονικά σημαντικές προκλήσεις για τις μικρές επιχειρήσεις. Είναι χαρακτηριστικό πως περίπου το 80% των μικρών επιχειρήσεων στην ΕΕ δεν έχουν την αναγκαία για την ανάπτυξή τους χρηματοδότηση. που χρειάζονται για να αναπτυχθούν. Κατά συνέπεια η έλλειψη πόρων εμποδίζει τις μικρές επιχειρήσεις να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη. Ομιλητές ήταν οι: Γιώργος Ζαββός, Πρόεδρος Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Βασιλική Αυγουστίδου, Μονάδα Δ4, Κρατικές Ενισχύσεις – Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα, Γ.Δ. Ανταγωνισμού, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Τιμόθεος Ρέκκας, Αναπληρωτής Προϊστάμενος Διεύθυνσης Επιχειρηματικότητας και ΜμΕ ,Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, Ζωή Πασχαλίδη, CFA, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD).
– Ο ψηφιακός μετασχηματισμός: ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι πρόκληση και παράλληλα ευκαιρία για τις μικρές επιχειρήσεις. Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν τις μικρές επιχειρήσεις να βελτιώσουν την παραγωγικότητα τους, να εισάγουν νέες βελτιωμένες διαδικασίες, να μειώσουν το κόστος τους και να προσφέρουν καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες. Για παράδειγμα, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αυτοματοποίηση εργασιών, τη βελτίωση της εξυπηρέτησης πελατών, την αύξηση των πωλήσεων και την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών. Ωστόσο, υπάρχουν προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσουν κατά την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών. Αυτά τα προβλήματα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων το κόστος και την έλλειψη πόρων για την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, καθώς και την έλλειψη γνώσεων και ενημέρωσης για τις νέες τεχνολογίες. Ομιλητές ήταν οι : Antonio Grasso, Διευθυντής Δημοσίων Σχέσεων, European Digital SME Alliance, Σπύρος Καπετανάκης, Υπεύθυνος συνεργατικών δράσεων του κόμβου GR digiGOV-innoHUB, Περικλής Tερλιξίδης, Εκτελεστικός Διευθυντής του Smart Attica Hub και Nίκη Κούση, Επικεφαλής του ΕΙΤ Manufacturing CLC South-East.
– Η πράσινη μετάβαση: η πράσινη μετάβαση περιλαμβάνει την στροφή σε μια βιώσιμη οικονομία που βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την κυκλική οικονομία και μειώνει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η πράσινη μετάβαση αποτελεί πρόκληση για τις μικρές επιχειρήσεις, καθώς από τη μια μεριά μπορεί να προσφέρει οφέλη όπως η μείωση του ενεργειακού κόστους το οποίο σε γενικές γραμμές αποτελεί το 15% του συνολικού κόστους των επιχειρήσεων. Από την άλλη, το σημαντικά υψηλό κόστος μετάβασης, η έλλειψη πληροφόρησης και η υψηλή γραφειοκρατία αποτελούν σοβαρά εμπόδια για τις μικρές επιχειρήσεις. Ομιλητές ήταν οι: Andreas Brieger, Διευθυντής Πολιτικής Βιώσιμης Ανάπτυξης SMEunited, Λίνα Κωνσταντινοπούλου, Διευθύντρια στην Ένωση Ευρωπαϊκών Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων Eurochambres, Χαράλαμπος Μαλαματένιος, Προϊστάμενος Διεύθυνσης Ενεργειακής Πολιτικής και Σχεδιασμού ΚΑΠΕ και Γιάννης Μητλιάγκας, Πρόεδρος Επιμελητηρίου Κοζάνης.
– Ο άλλος δρόμος της ανάπτυξης: Διάλογος των θεσμικών φορέων των μικρών επιχειρήσεων για τις προκλήσεις και τις προοπτικές του σήμερα και του αύριο με ομιλητές τον Πρόεδρο της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων κ. Γιώργο Καββαθά, τον Πρόεδρο του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου κ. Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, τον Πρόεδρο της ΕΣΕΕ κ. Γιώργο Καρανίκα και τον Πρόεδρο του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών κ. Παύλο Ραβάνη.
